Γεια σας και χαρά σας. Είναι το «Κυριακή με τη Σουρτούκα» και η χαρά μου είναι μεγάλη, γιατί απόψε θα ταξιδέψουμε στο χρόνο και τον κόσμο ακολουθώντας τα ίχνη ενός σπουδαίου και λατρεμένου τραγουδιού. Σουρτούκες και Σουρτούκηδες, η ιστορία της Μισιρλού.
(Στο κάτω μέρος της σελίδας διαβάστε την ιστορία μέσα από εικόνες και ακούστε μερικά πολύ πολύ ωραία τραγούδια)
Μισιρλού είναι η Αιγύπτια.
Προέρχεται από την τουρκική λέξη Misirli και από το αραβικό Misr, που σημαίνει Αίγυπτος. Το τραγούδι μιλάει για τον έρωτα ενός χριστιανού για μια μουσουλμάνα. Ο πρώτος συνθέτης χάνεται στα βάθη του χρόνου, καθώς πρόκειται για “παραδοσιακή ανατολίτικη και βαλκανική μελωδία”, ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή.
Το σίγουρο είναι, ότι από τη γέννησή της έως σήμερα, η Μισιρλού αποτελεί ένα από τα πιο πολυδιασκευασμένα τραγούδια όλων των εποχών και μάλιστα σε πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής.
Η δισκογραφική καριέρα της Μισιρλού αρχίζει το 1927 στην Αμερική,
όταν ο Τέτος Δημητριάδης, Κωνσταντινουπολίτης μετανάστης, ηχογραφεί τη ρεμπέτικη εκδοχή της στα στούντιο της Columbia.
Στο δίσκο αναφέρεται το όνομα του συνθέτη και δασκάλου της μουσικής Νικ Ρουμπάνη. Οι δυο τους βρέθηκαν μετά το ’34 σε δικαστική διαμάχη για την πατρότητα της σύνθεσης, την οποία κέρδισε τελεσίδικα ο Ρουμπάνης. Έκτοτε, θεωρείται ο συνθέτης της Μισιρλού σε όλο τον κόσμο, εκτός από την Ελλάδα, που ως συνθέτης αναγνωρίζεται ο Σμυρνιός Μιχάλης Πατρινός. Ήταν εκείνος που το πρωτόπαιξε ως “Μουσουρλού” με τη ρεμπέτικη ορχήστρα του στην Αθήνα του 1927 και όπως συνηθιζόταν η σύνθεση αποδόθηκε στον αρχηγό της κομπανίας. Το βέβαιο είναι ότι οι στίχοι που αγαπάμε να τραγουδάμε είναι δικοί του. Την ηχογράφησε το 1930 στην Ελλάδα και ένα χρόνο αργότερα στην Αμερική.
Ο Νικ Ρουμπάνης είναι για την πορεία της Μισιρλού ένα πρόσωπο σταθμός. Το 1941 κυκλοφορεί μια jazz εκτέλεση του κομματιού, δίνοντάς του τον πιο ανατολίτικο ήχο που μας είναι γνωστός σήμερα.
Και η Μισιρλού ετοιμάζεται για διεθνή καριέρα…
Μετά τη διασκευή του Ρουμπάνη η Μισιρλού παίζεται από μεγάλες ορχήστρες της εποχής. Harry James, Woody Herman, Wayne King. Oι B.Russell, F.Wise και M.Leeds γράφουν τους αγγλικούς στίχους. Τους ερμηνεύει πρώτη φορά ο Μίτσελ Άιρς και η μπάντα του His Fashion In Music.
O Wayne King, “ο βασιλιάς του βαλς” κυκλοφορεί το « Misirlou, Egyptian Girl», με τη διαδρομή του τραγουδιού από τη δεκαετία του ’20 έως το ’50 στους δίσκους 78 στροφών.
Ο Ξαβιέ Κούγκατ, Καταλανός μετανάστης στις ΗΠΑ, βιρτουόζος του βιολιού και σούπερ- σταρ της εποχής μας δίνει το 1941 και σε λατινοαμερικάνικο ρυθμό τη δική του Μισιρλού.
Έχουμε 1946. Ο πιανίστας και ξυλοφωνίστας Jean August και το τρίο του ηχογραφούν τη Μισιρλού στη Diamond Records. Η εκτέλεσή τους φτάνει στο Νο 7 του Billboard Jockey charts των ΗΠΑ με τις πωλήσεις να φτάνουν τα 3 εκατ. αντίτυπα!
Φυσικά, η Μισιρλού ακούγεται και αγαπιέται και εντός συνόρων. Την τραγουδούν και την ηχογραφούν η Σοφία Βέμπο, η Δανάη, ο Ν. Γούναρης, ο Μ. Αγγελόπουλος και πολλοί άλλοι.
Φτάνουμε αισίως στο 1955 , όταν οι Cardinals δίνουν τη δική τους doo-wap εκδοχή της Μισιρλού και μπαίνουν στο TOP 5 r&b της Αμερικής.
Η Μισιρλού του Ντικ Ντέιλ
Είναι Ιούλιος του 1961, βρισκόμαστε σε συναυλία του λιβανέζικης καταγωγής θρυλικού surf κιθαρίστα Ντικ Ντέιλ και ένας δεκάχρονος ακροατής τον προκαλεί να παίξει ένα τραγούδι σε μόνο μία χορδή της κιθάρας του. Challenge accepted. Το ραντεβού δίνεται για το live της επόμενης μέρας. Ο Ντέιλ σκέφτεται ποιο τραγούδι θα είναι αυτό που θα τον κάνει να κερδίσει. Θυμάται το θείο του, που έπαιζε στο ούτι με μια συγχορδία μια παλιά παραδοσιακή μελωδία. Την επόμενη μέρα, ο Ντέιλ παίζει τη Μισιρλού, κερδίζει την πρόκληση και εμείς κερδίζουμε ένα απ’ τα κλασικότερα surf rock τραγούδια. Η εκτέλεσή του κυκλοφορεί το ’62 στο δίσκο “Surfers choice” και κάνει τη Μισιρλού γνωστή σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το 2005 το αγγλικό μουσικό περιοδικό Q δημοσιεύει έναν κατάλογο με τα 100 κορυφαία κιθαριστικά τραγούδια. Η Μισιρλού του Ντικ Ντέιλ βρίσκεται στη 89η θέση.
Και το ταξίδι συνεχίζεται…
1961: Η Φρανσις Φέι, τραγουδίστρια των καμπαρέ παρουσιάζει τη δική της δυναμική εκτέλεση του τραγουδιού, που δε γνωρίζει μουσικά σύνορα.
1962: Ο Τσάμπι Τσέκερ τραγουδά σε 7 γλώσσες στο LP: Twistin’ around the world και μας δίνει την τουίστ εκδοχή της Μισιρλού. Στον ίδιο δίσκο υπάρχει και το Ποτέ την Κυριακή.
Οι Beach Boys κυκλοφορούν το άλμπουμ “Surfin’ USA” το 1963 και μας παρουσιάζουν μια παρόμοια με του Ντέιλ εκδοχή κάνοντας πλέον τη Μισιρλού μέρος, όχι μόνο της surf παράδοσης αλλά και της αμερικανικής pop κουλτούρας.
Οι δικοί μας Last Drive βγάζουν το πρώτο τους άλμπουμ Underworld Shakedown το 1986. Η Μισιρλού υπάρχει και εδώ σε μια ορχηστρική surf διασκευή.
Και βέβαια, η εκτέλεση του Ντικ Ντέιλ γίνεται το τραγούδι των τίτλων αρχής του Pulp Fiction του Quentin Tarantino-αυτής της ταινιάρας- και σκαρφαλώνει στο Νο 7 της λίστας του Rolling Stones με τα καλύτερα Soundtrack όλων των εποχών.
1995: Οι Sound Explosion κυκλοφορούν μια garage διασκευή πιο κοντά στην αρχική εκτέλεση του κομματιού με τίτλο Misirlou the Greek.
To 2000 το υπέροχο Kronos Quartet συμπεριλαμβάνει τη Μισιρλού στο νούμερο 12 του άλμπουμ Caravan με τίτλο “Misirlou Twist”. Και έχουν και ένα κατaπληκτικό εξώφυλλο.
Το 2006 όσοι δεν ήξεραν τη Μισιρλού απ’ όλα τα προηγούμενα την έμαθαν. Η εκτέλεση του Ντέιλ (ναι, πάλι αυτός) αποτελεί τη βάση για το Pump It των Black Eyed Peas, που έκανε παγκόσμια επιτυχία.
Εννοείται ότι υπάρχουν αναρίθμητες ακόμα επανεκτελέσεις και διασκευές του κομματιού αυτού, το οποίο συνεχίζει να δίνει έμπνευση και να αποτελεί αφορμή για πειραματισμό για πάρα πολλούς καλλιτέχνες σε κάθε μουσικό είδος.
Βασικά, το πιθανότερο είναι ΤΩΡΑ που διαβάζεις αυτό το κείμενο κάποιος κάπου να ετοιμάζει τη δική του εκδοχή της αγαπημένης μας Αιγύπτιας…
Τρέλα θα μου’ ρθει…
